پالس اکسیمتر (اکسیژن سنج با بند آویز) Pulse oximeter

پالس اکسیمتر چیست؟

پالس اکسیمتر یک آزمایش غیرتهاجمی و بدون درد است که سطح اشباع اکسیژن یا میزان اکسیژن خون را اندازه‌گیری می‌کند. این دستگاه می‌تواند به‌سرعت تغییرات جزئی در میزان انتقال اکسیژن به اندام‌های دورتر از قلب، از جمله پاها و بازوها را تشخیص دهد. «پالس اکسی‌متر» دستگاه کوچکی شبیه گیره است که به یک قسمت از بدن مانند انگشتان دست ‌و پا یا لاله گوش متصل می‌شود. پالس اکسی‌متر معمولاً روی انگشت قرار می‌گیرد و بیشتر در کیس‌های مراقبت ویژه مانند اورژانس یا بیمارستان استفاده می‌شود. برخی از پزشکان، مانند متخصصان ریه نیز ممکن است از آن در مطب خود استفاده کنند.

سطح اکسیژن خون شما، میزان اکسیژن موجود در گلبول‌های قرمز خون شما است. بدن شما میزان اکسیژن خون را به طور دقیق تنظیم می‌کند. حفظ تعادل دقیق خون اشباع شده از اکسیژن برای سلامتی شما حیاتی است. اکثر کودکان و بزرگسالان نیازی به کنترل سطح اکسیژن خون ندارند. در حقیقت، بسیاری از پزشکان نیازی برای بررسی آن نمی‌بینند، مگر اینکه علائمی مانند تنگی نفس یا درد قفسه سینه رخ دهد. با این‌ حال، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن باید سطح اکسیژن خون خود را کنترل کنند. این بیماری‌ها شامل آسم، بیماری قلبی و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) است. در این موارد، کنترل سطح اکسیژن خون می‌تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید که آیا روش‌های درمانی مؤثر هستند یا باید آنها تغییر دهید. به طور دائم میزان سطح اکسیژن خون خود را قرائت کنید تا بدانید که اکسیژن خون شما در چه سطحی باید باشد، در صورت افت سطح اکسیژن شما چه علائمی را تجربه می‌کنید و در ادامه چه اتفاقی می‌افتد.

وقتی سطح اکسیژن خون شما از حد معمول خارج شود، ممکن است علائمی را تجربه کنید. این علائم شامل موارد زیر است:

• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• گیجی
• سردرد
• تپش قلب سریع

هدف استفاده از پالس اکسیمتر چیست؟

هدف از پالس اکسی‌متری بررسی عملکرد درست قلب در پمپاژ اکسیژن به نقاط مختلف بدن است. این دستگاه ممکن است برای نظارت بر سلامت افراد (با هر نوع بیماری که می‌تواند بر سطح اکسیژن خون تأثیر بگذارد)، به‌ویژه در بستری بیماران در بیمارستان استفاده شود.

برخی از این شرایط و بیماری‌ها عبارت‌اند از:

• بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
• آسم
• ذات‌الریه
• سرطان ریه
• کم‌خونی
• حمله قلبی یا نارسایی قلبی
• نقص مادرزادی قلب

تعدادی از موارد استفاده متداول از پالس اکسی‌متری هم در زیر آمده است، از جمله:

• برای ارزیابی میزان عملکرد یک داروی جدید تنفسی
• برای ارزیابی اینکه آیا کسی به تنفس کمکی نیاز دارد یا خیر.
• برای ارزیابی عملکرد صحیح دستگاه ونتیلاتور
• برای نظارت بر سطح اکسیژن در حین یا بعد از عمل جراحی که بیمار به آرام‌بخش نیاز دارد.
• برای تعیین میزان مؤثر بودن اکسیژن درمانی، به‌ویژه هنگامی که درمان تازه شروع شده است.
• برای ارزیابی توانایی فرد و تحمل شرایط وقتی که فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.
• برای ارزیابی کسی که در هنگام خواب تنفسش برای چند لحظه متوقف می‌شود (مانند موارد آپنه خواب).